Biebrzański Park Narodowy - w trosce o bagna

Stop wypalaniu traw. Biebrza rok po pożarze.

19 kwietnia 2020 roku stanął w ogniu Biebrzański Park Narodowy. Największy w historii Parku pożar zagroził nie tylko przyrodzie, zwierzętom, ale też ludziom i ich domostwom.

Trwający tydzień pożar objął ponad 5,5 tys. ha. Płonęły bagna! Miejsca, które kojarzą się z wodą, a z powodu zmian klimatycznych i braku opadów tracą wilgotność. Ucierpiały wówczas ptaki rzadkie i zagrożone, dla których Park stanowi ważną ostoję. Zniszczeniu uległy miejsca lęgów żurawi, czajek, rycyków, kszyków i krwawodziobów oraz uszatki błotnej. Spłonęły powierzchnie kilku tokowisk dubelta i cietrzewia oraz siedliska wodniczki. Ocenia się, że mogły nie wystąpić straty wśród dorosłych ptaków i ssaków, które zdołały uciec. Na szczęście ogień nie wniknął w głąb torfowisk, co byłoby nieodwracalną stratą. Dało to nadzieję, że przyroda Biebrzy odbuduje się. Po pożarze Biebrzański Park Narodowy przystąpił do oceny jego skutków. Obecnie Instytut Badawczy Leśnictwa prowadzi 5 letni program badawczy, finansowany z funduszu leśnego Lasów Państwowych. Wstępne wyniki z pierwszego sezonu badań pokazują, że straty przyrodnicze nie są tak poważne, jak się  wydawało. Przyroda się odnawia, obszar się zazielenił i nie przypomina zeszłorocznego pożarzyska. Na terenie po pożarze obserwowane są nadal cietrzewie, orliki odchowały młode. Już w zeszłym roku, w czasie drugich lęgów, pojawiły się  wodniczki. Pojawia się też coraz więcej gatunków ptaków typowych dla torfowisk (m.in. kszyk, gąsiorek, dziwonia, świerszczak, pokląskawa), które ustąpiły zaraz po pożarze miejsce takim gatunkom jak: skowronek, słowik szary, trznadel, kukułka, piecuszek. Zniszczona roślinność regeneruje się, odrastają kępy spalonych wierzbowisk. Teren pożarzyska został ponownie zasiedlony przez drobne ssaki (gryzonie), powrócił nornik północny – istotny gryzoń w ekosystemie torfowisk. Pojawiły się (zostały zinwentaryzowane) też gatunki mszaków, grzybów czy owadów związanych z pożarzyskami. Więcej szczegółów (ilościowych i jakościowych) poznamy po zakończeniu badań i wówczas będzie można się pełniej odnieść do skutków pożaru.

Biebrzański Park Narodowy podczas pożaru otrzymał bardzo duże wsparcie, za które raz jeszcze serdecznie dziękujemy. Dziękujemy kierującej akcją Państwowej Straży Pożarnej oraz Lasom Państwowym za pomoc w akcji gaśniczej z powietrza. Za dnia i w nocy ogień gasili również i akcję wspierali: strażacy ochotnicy OSP, Wojsko Polskie (Wojska Obrony Terytorialnej oraz saperzy), społeczność lokalna, służby Biebrzańskiego Parku Narodowego. Współdziałały miejscowe władze samorządowe Gminy Goniądz i Gminy Sztabin, służby cywilne Wojewody Podlaskiego i Marszałka Województwa Podlaskiego, Policja, Podlaski Oddział Straży Granicznej, lekarze i ratownicy medyczni. Akcję wspierali okoliczni mieszkańcy, miejscowi rolnicy, harcerze oraz wolontariusze z całej Polski m.in. w dostarczaniu i dystrybucji żywności i napojów. Codzienne wydarzenia z pożaru relacjonowały media. W społeczną zbiórkę darowizn włączyło się 38 tys. osób i firm z kraju i zagranicy. Całą kwotę 3.547.660,18 zł przekazano dla 89. ochotniczych straży pożarnych, które doposażyły się m.in. w specjalistyczny sprzęt gaśniczy.

Wszystkim raz jeszcze dziękujemy! Wierzymy, że biebrzańska przyroda także odwdzięczy się każdemu z Państwa na swój sposób: piękną fotografią, niezapomnianą wycieczką, spotkaniem z łosiem, chwilą wytchnienia …

Biebrzański Park Narodowy ściśle współpracuje ze strażą pożarną, policją, leśnikami oraz dokłada starań, pozyskuje środki, wdraża projekty by wzmocnić zabezpieczenie przeciwpożarowe terenu.

Rok po pożarze, który powstał w wyniku podpalenia, zwracamy się z gorącym apelem: Stop ogniowi i wypalaniu traw! Każdego roku pożary pustoszą Polskę, która w ich liczbie jest na niechlubnym, 3 miejscu w UE, po Portugalii i Hiszpanii. Ogień to zagrożenie dla ludzi i polskiej przyrody.

Ogólnopolska kampania Stop pożarom traw - KG PSP

Więcej o akcji gaśniczej i przyrodniczych skutkach pożaru w załączniku:

Prezentacja z webinarium „Biebrza rok po pożarze” Ministerstwa Klimatu i Środowiska i BbPN.