Biebrzański Park Narodowy - w trosce o bagna

Warsztaty Clearance

Dnia 15 marca 2019 r. na Uniwersytecie Warszawskim odbyły się warsztaty w ramach projektu Clearance (CircuLar Economy Approach to River pollution by Agricultural Nutrients with use of Carbon-storing Ecosystems), w których uczestniczyli także przedstawiciele BbPN. Tematem przewodnim warsztatów było zrównoważone wykorzystanie obszarów wodno-błotnych. Zostały przedstawione założenia gospodarki obiegu zamkniętego (circular economy) oraz „bagiennego” rolnictwa, tzw. paludiculture. Jednym z prelegentów był przedsiębiorca (Aldert van Weeren) uprawiający pałkę (Typha sp.), który zaprezentował wszechstronne możliwości użycia tej rośliny, głównie w przemyśle budowlanym i ciepłowniczym. W Niemczech powstała ciepłownia wykorzystująca wyłącznie biomasę z 350 ha terenów bagiennych. Jest ona w stanie dostarczyć wystarczającą ilość ciepła dla niewielkiej miejscowości (700 mieszkańców), co jest odpowiednikiem zużycia 350 000 litrów oleju opałowego rocznie.] Prof. Banaszuk (Politechnika Białostocka) zaprezentował wyniki badań wskazujące na opłacalność wykorzystywania biomasy z bagien do wytarzania biogazu metodą fermentacji metanowej. Okazuje się, że zebrane późnym latem, mozga, trzcina i manna, mają podobny potencjał energetyczny do roślin typowo uprawianych w celach energetycznych. Powstające w tym procesie odpady mogły by zostać wykorzystane jako nawóz rolniczy, gdyż zawierają znaczne ilości związków fosforu i azotu. Równie interesującym i ważnym zagadnieniem było zaprezentowanie koncepcji bagiennych stref buforowych (BSB) jako naturalnych filtrów wyłapujących nadmiar biogenów spływających do wód. Wyniki projektu Desire pokazują, iż im większa strefa buforowa, im wolniej płynie w niej woda, tym podlega ona lepszemu oczyszczeniu. Takimi strefami są przede wszystkim żywe torfowiska oraz nadrzeczne szuwary i namuliska. Typ strefy ma drugorzędne znaczenie dla jej funkcjonalności. Szacunkowe dane wskazują, że naturalna rzeka z funkcjonującymi naturalnie strefami buforowymi absorbuje taką samą ilość biogenów na odcinku ok. 800 m, co uregulowany ciek na odcinku 10 km! Takie filtry krajobrazowe są w stanie przechwycić 1 kg azotu z 1 ha w ciągu jednego dnia. Optymalnym sposobem usuwania nutrientów jest koszenie w okresie VIII-IX tych stref (wówczas jest najwyższa koncentracja pierwiastków w roślinach). Powyższe może stanowić podstawę do założeń nowego pakietu przyrodniczo-klimatycznego w nadchodzącej perspektywie PROW.

• autor: Urszula Biereżnoj-Bazille, zamieściła N. Krajewska, data: 2019-03-20